İçindekiler
Kripto Ön Satış Rehberi: Yüksek APY Neden Tehlikeli?
Kripto para dünyasında yeni bir ön satış (presale) projesi gördünüz. Ekip, %200, %500 ve hatta %1000 gibi inanılmaz APY (Yıllık Getiri) oranları vadediyor. İlk bakışta bu durum harika bir fırsat gibi duruyor.
Yatırımcılar, proje henüz bir ürün bile sunmadan bedava token kazanacaklarını düşünürler. Ancak işin aslı genellikle farklıdır. Çoğu durumda, ön satışlardaki bu aşırı yüksek oranlar bir avantaj değildir. Aksine, bu durum açık bir tehlike işaretidir.
Ödüller Havadan mı Geliyor?
Staking ödüllerinin mutlaka bir kaynağı olmalıdır. Yerleşik ağlar, bu ödülleri protokolün kendi enflasyon mekanizmasından sağlar. Oysa ön satış aşamasında aktif bir ağ yoktur. Peki, bu ödüller nereden geliyor?
Cevap çok basit: Ekip, bu tokenleri havadan yaratıyor. Yani sadece kendi kontrollerindeki arzı piyasaya sürüyorlar. Dolayısıyla bu “getiri”, bir başarı veya büyüme işareti değildir.
Aslında ekip sadece daha fazla token dağıtıyor. Bu durum arzı şişirir. Sonuç olarak, ticaret başladığında her bir tokenin değeri hızla düşer.
Kilitli Tokenler ve Likidite Sorunu
Ön satış stake sistemleri genellikle paranızı rehin alır. Projeler, stake ettiğiniz tokenleri aylarca, hatta yıllarca kilitler. Bu durum yatırımcıyı savunmasız bırakır.
Bir tokenın en kritik anı, borsada listelendiği ilk gündür. Eğer paranızı stake ettiyseniz, bu sırada satış yapamazsınız. Token piyasaya girer ve fiyat çakılırsa, siz sadece izlersiniz.
Piyasa erkenden çökerse, kazandığınız ekstra tokenler zararınızı kurtarmaz. Kilitler açıldığında ise fiyat genellikle ön satış seviyesinin çok altına inmiş olur.
Yüksek APY Sadece Bir Göz Boyama
Projeler, yüksek APY oranlarını bir “dikkat dağıtıcı” olarak kullanır. Amaçları bellidir: Sizi zayıf yol haritasından veya yetersiz ekipten uzaklaştırmak. Böylece yatırımcılar projenin temeline değil, hayali kazançlara odaklanır.
Bu taktik, arzın büyük bir kısmını kilitler. Yani lansman anında satış baskısını azaltırlar. Böylece sahte bir fiyat istikrarı yaratırlar. Ancak bu istikrar geçicidir. Kilit açma takvimi başladığında arz patlar ve fiyat buna sert bir tepki verir.
Yatırım Yapmadan Önce İki Kez Düşünün
Yüksek stake oranları size güven aşılamasın. “Daha fazla token biriktirip riski yenerim” diye düşünmeyin. Token piyasaya girdiğinde bu rakamlar anlamını yitirir.
Enflasyon, kilit açılışları ve satış baskısı birleşince, staking bonuslarınız erir gider. Kısacası, devasa APY oranları bir “al” sinyali değil, bir “dur ve düşün” uyarısıdır.