Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) gelecek hafta faiz çoğaltması beklenirken, bazı gözlemciler Japon yeninin yükselebileceğinden, bunun da Bitcoin’i ezerek “carry trade”lerin gevşemesini tetikleyebileceğinden kaygı ediyor.
Sadece analizleri, döviz ve tahvil piyasalarındaki gerçek konumlandırmayı gözden kaçırıyor, nüansı gözden kaçırıyor ve Japon getirilerinin, küresel tahvil getirilerini sabitleyerek ve potansiyel olarak yükselterek, sonunda yen yerine riskli varlıklar üstünde ağırlık oluşturması riskini oldukca daha yüksek tutuyor.
İçindekiler
Popüler yen taşıma işlemleri
Daha derine dalmadan ilkin, yen taşıma ticaretini ve bunun son birkaç on yılda küresel piyasalar üstündeki tesirini inceleyelim.
Yen (JPY) taşıma ticareti, yatırımcıların Japonya’da düşük oranlarda yen borçlanmasını ve yüksek getirili varlıklara yatırım yapmasını içeriyor. Onlarca yıl süresince Japonya faiz oranlarını sıfıra yakın tuttu ve bu da tüccarların yen cinsinden borçlanıp ABD teknoloji hisse senetlerine ve ABD Gömü tahvillerine yatırım yapmasına niçin oldu.
Benzer biçimde Charles Schwab “Teknolojide uzun pozisyon ve yende açık pozisyon oldukca popüler iki işlemdi, zira uzun seneler süresince yen en ucuz ana fonlama para birimiydi ve teknoloji devamlı olarak kârlıydı.”
BOJ’un faiz artırımına gitmesinin beklenmesiyle beraber yenin ucuz fonlama statüsünü kaybedeceği ve bunun da cari işlemleri daha azca çekici hale getireceği yönündeki endişeler artıyor. Daha yüksek Japon faiz oranları ve JGB getirileri, güçlenen yenin yanı sıra, taşıma ticaretindeki gevşemeyi tetikleyebilir; Ağustos 2025’te görüldüğü benzer biçimde, Japon sermayesi denizaşırı varlıklardan geri döner ve BTC de dahil olmak suretiyle geniş kapsamlı riskten kaçınmayı tetikler.
Korkuyu çürütmek
Sadece bu çözümleme çeşitli düzeylerde nüanslardan yoksundur.
Her şeyden ilkin, Japonya’daki faiz oranları – beklenen artıştan sonrasında bile – ABD’deki %3,75’e kıyasla yalnız %0,75 seviyesinde duracak. Getiri farkı hâlâ ABD varlıklarını destekleyecek ve taşıma işlemlerinin kitlesel olarak çözülmesini engelleyecek kadar geniş duracak. Başka bir deyişle BOJ en güvercin ana merkez bankası olmayı sürdürecek.
İkinci olarak, yaklaşan BOJ faiz artırımı {hiç de} beklenmedik bir durum değil ve Japon devlet tahvili (JGB) getirilerinin onlarca senenin en yüksek seviyelerine yakın seyretmesinin de gösterdiği benzer biçimde halihazırda fiyatlanmış durumda. Gösterge 10 senelik JGB getirisi şu anda %1,95 seviyesinde bulunuyor ve bu, artıştan sonrasında öngörülen %0,75’lik resmi Japon gösterge faiz oranının 100 baz puan üzerindedir.
Tahvil getirileri ile siyaset faiz oranları arasındaki bu kopukluk, daha sıkı parasal koşullara ilişkin piyasa beklentilerinin muhtemelen aslına bakarsanız fiyatlandırıldığını ve faiz ayarlamasının şok kıymetini azalttığını gösteriyor.
InvestingLive’ın Asya-Pasifik Döviz Baş Analisti Eamonn Sheridan kısa sürede yapmış olduğu bir açıklamada, “Japonya’nın %1,7’lik JGB getirisi sürpriz değil. Bir yıldan fazla bir süredir vadeli piyasalarda bulunuyor ve yatırımcılar 2023’ten bu yana BOJ normalleşmesi için tekrardan pozisyon aldılar” dedi.
Boğa yen konumlandırması
Son olarak, spekülatörlerin net uzun yen pozisyonları, faiz artırımı sonrası ürkü alımına oldukca azca yer bırakıyor ve taşıma ticaretinin gevşemesi için daha da azca niçin var.
Takip edilen veriler Investing.com spekülatörlerin net pozisyonlarının bu senenin Şubat ayından bu yana yen üstünde devamlı olarak yükselişte bulunduğunu gösteriyor.
Bu durum, spekülatörlerin yen karşısında düşüş eğiliminde olduğu 2024 ortasıyla tamamen karşıtlık oluşturuyor. BOJ’un 31 Temmuz 2024’te faiz oranlarını %0,25’ten %0,5’e çıkarmasıyla bu durum muhtemelen yen ürkü alımını tetikledi ve bu durum, cari ticaretin gevşemesine ve hisse senetleri ile kripto para birimlerinde kayıplara yol açtı.
O dönemde dikkat çeken bir öteki fark ise 10 senelik tahvil getirisinin onlarca senedir ilk kez %1’in üstüne kırılmanın eşiğinde olmasıydı ve bu da muhtemelen bir şok ayarlamasını tetikledi. Daha ilkin tartışıldığı benzer biçimde getiriler %1’in üstünde olduğundan ve aylardır arttığından artık durum bu şekilde değil.
Yenin risk alma/riskten kaçınma barometresi olarak görevi, İsviçre frangı’nın nispeten daha düşük oranlar ve azaltılmış volatilite sunan bir rakip olarak ortaya çıkmasıyla son zamanlarda sorgulanmaya başladı.
Netice olarak, beklenen BOJ faiz artışı volatiliteyi bununla beraber getirebilir sadece bunun Ağustos 2025’te görülene benzemesi pek mümkün değil. Schwab’ın belirttiği benzer biçimde yatırımcılar aslına bakarsanız sıkılaştırma için pozisyon aldılar ve BOJ sıkılaştırmasına yönelik ayarlamalar muhtemelen kademeli olarak gerçekleşecek ve kısmen de yolda.
Ne yanlış gidebilir?
Öteki koşullar eşit olduğunda, aslolan risk, Fed’in beklenen faiz indirimlerinin etkisine karşı koyarak, ABD Gömü tahvili getirilerindeki artışı sürdüren Japonya sıkılaştırmasında yatmaktadır.
Devamlı olarak yüksek getirilerin borçlanma maliyetlerini çoğaltması ve kripto para birimleri ve hisse senetleri de dahil olmak suretiyle varlık değerlemeleri üstünde baskı oluşturması sebebiyle bu dinamik, küresel risk iştahını azaltabilir.
Yendeki ani yükselişin cari işlemleri gevşetmesi yerine, BOJ’un küresel piyasadaki daha geniş tesirini izleyin.
Bir başka makro risk: Başkan Trump’ın borç korkularını artırabilecek, tahvil getirilerini artırabilecek ve riskten kaçınmayı tetikleyebilecek küresel mali genişleme baskısı.
